ديابت نوع 2 زماني ايجاد مي‌شود كه انسولين كه هورمون تنظيم كننده قند خون در سطح سلولي است به درستي عمل نمي‌كند. اين ناتواني مستقيما با چاقي در ارتباط است. مطالعات گذشته بر روي بالغين نشان داده است كه ورزش منظم مي‌تواند در تنظيم فعاليت هورمون انسولين وكاهش وزن نقش قابل توجهي بازي نموده و از بروز ديابت جلوگيري كرده يا ابتلا به آن را به تاخير بيندازد. با توجه به كاهش سن ابتلاي به ديابت، آيا فعاليت بدني همين نقش را در دوران نوجواني خواهد داشت؟
ديابت نوع دوم كه ارتباط واضحي با شيوه زندگي دارد در طي ساليان اخير شيوع قابل توجهي يافته است. از طرف ديگر سن ابتلاي به اين بيماري كاهش يافته است. در كنترل و پيشگيري از اين بيماري توجه به تغذيه و انرژي دريافتي از يك‌سو و ورزش و فعاليت بدني از سوي ديگر داراي اهميت هستند.
مطالعات تازه نشان داده نوجواناني كه فعاليت بدني متعادل دارند، كالري بيشتري سوزانده و سوخت و ساز قند مناسب‌تري در مقايسه با همسالان غير فعال خود دارند. در حقيقت اين فعاليت بدني به عنوان عاملي در جهت جلوگيري از ديابت تيپ 2 در آنها عمل مي‌كند.
در مطالعه‌اي كه اخيرا در مجله Diabetes Care به چاپ رسيده است، نقش فعاليت بدني بر ميزان سوخت و ساز در حال استراحت و نيز سوخت و ساز كربوهيدرات‌ها در 32 نوجوان دختر و پسر مورد بررسي قرار گرفت.
براي اندازه گيري فعاليت بدني از يك دستگاه كوچك كه بر روي كمر افراد مورد مطالعه نصب مي‌شود و ميزان حركت بدن را اندازه‌گيري مي‌نمايد، استفاده گرديد. سوخت و ساز كربوهيدرات‌ها نيز توسط آزمايش تحمل به گلوكز مورد بررسي قرار گرفت.
نتايج اين مطالعه حاكي از آن است، نوجواناني كه در طول يك هفته فعاليت متوسطي داشتند به طور عمومي سوخت و ساز بالاتري در زمان استراحت نسبت به افراد غير فعال داشتند. در ضمن توانايي اين افراد در سوخت و ساز طبيعي كربوهيدرات‌ها در مقايسه با افراد غير فعال به مراتب بهتر بود. لازم به ذكر است كه آزمايش تحمل گلوكز وقتي مختل باشد، استعداد ابتلا به ديابت را افزايش مي‌دهد.
نكته جالب ديگري كه از اين مطالعه به دست آمد آن بود كه براي بهبود سوخت و ساز كلي بدن و بويژه متابوليسم قندها نيازي به ورزش سنگين نمي‌باشد؛ چرا كه فعاليت بدني متوسط از قبيل پياده‌روي هم در اين زمينه مي‌تواند موثر باشد. در نتيجه نوجوانان و جوانان كه بهانه درس و عدم وقت را براي مراجعه به ورزشگاه‌ها و برگزاري ورزش سنگين هميشه ذكر مي‌نمايند؛ از كنترل وزن و نيز قند خون خود نبايستي نااميد شوند.
نكته عملي: با توجه به شيوع ديابت نوع دوم، كاهش سن ابتلا به آن در سال‌هاي اخير و عوارض غيرقابل انكار اين بيماري؛ پيشگيري از آن در سنين ابتدايي عمر نقش مهمي در تامين سلامتي نسل جوان خواهد داشت. فعاليت بدني منظم و متوسط به صورت پياده‌روي در نوجوانان همانند بزرگسالان، نقش مهمي در كنترل وزن و نيز تنظيم قند خون خواهد داشت.
