با نگاه كردن به دست‌هايي كه به تازگي شسته شده، احساس مي‌كنيم دست‌هايي پاکیزه و عاري از ميكروب داريم. اين در حالي است كه تازه‌ترين مطالعات نشان مي‌دهد كه دست‌هاي ما در بهترين و تميزترين حالت، بسيار بيشتر از آنچه فكر مي‌كرديم، ميكروب در خود جاي داده است.
در اين مطالعات كه در دانشگاه كلرادوي آمريكا انجام شده، 150 نوع ميكروب در دست انسان شناسايي شده است.
به گزارش بی بی سی در این پژوهش از روش‌هاي پيشرفته ترادف‌ژني استفاده شده است و همين روش بوده كه توانسته تعداد بيشتري از ميكروب‌ها را در كف دست انسان رديابي كند؛ البته گونه های حاضر در دست‌هاي افراد مختلف مورد مطالعه، تفاوت زيادي با هم داشته؛ چنان‌كه از بين 101 نفري كه دست آنها مطالعه شده، تنها 5 گونه مشترك بين 51 نفر ديده شده و بقيه گونه‌ها در برخي دست‌ها بوده و در برخي ديگر نبوده است. حتي بين كف 2 دست راست و چپ يك فرد هم تفاوت زيادي ديده شد و مشخص شد كه تنها 17 درصد اشتراك بين باكتري‌ها و ميكروب‌هاي 2دست يك انسان هست.
نكته جالب توجه در اين مطالعه كه در نشريه پيشرفت‌هاي آكادمي ملي علوم آمريكا چاپ شده، آن است كه كف دست زنان بيش از مردان ميكروب را در خود جاي داده است. پژوهشگران البته توجيه قطعي براي اين موضوع ندارند. يك حدس آنها اين است كه محيط به نسبت اسيدي‌تر دست مردان باعث از بين رفتن تعدادي از ميكروب‌ها مي‌شود. حدس ديگر آنها، تفاوت در تركيب عرق، يا ترشحات غدد چربي مردان و يا تركيبات هورموني آن‌هاست.
برخي ديگر نيز حدس مي‌زنند كه تفاوت مردان و زنان در نوع و تركيب مواد آرايشي، مانند كرم‌هاي مرطوب‌كننده‌اي كه به دست‌هايشان مي‌زنند، عامل اين تفاوت باشد؛ البته پيشتر هم مطالعاتي روي ميز كارمندان ادارات انجام شده بود و مشخص كرده بود كه ميز كارمندان هم جايي است شبيه به جنگل باكتري‌ها و اتفاقا ميز كارمندان زن هم از اين لحاظ شلوغ‌تر و پرترافيك‌تر است! توجيه پژوهشگران در آن مطالعه آن بود كه احتمالا خوراكي‌هاي متعدد و متنوعي كه بيشتر خانم‌ها عادت دارند با خود سركار بياورند و ميل كنند، عامل رشد و بقاي گونه های ميكروب‌ها روي ميزكارشان بوده است.
شايد از نتايج اين مطالعه نگران شده باشيد و برايتان اين سؤال به‌وجود آمده باشد كه حالا با اين همه ميكروب روي دست‌هايمان چه بايد بكنيم؟! اين سؤال وقتي جدي‌تر مي‌شود كه بدانيم مطالعات همين پژوهشگران نشان داده كه حتي استفاده از صابون و شستشوي دست‌ها هم نمي‌تواند برخي از اين ميكروب‌ها را از بين ببرد.
پاسخ اين است كه البته با استفاده از مواد شوينده ضدباكتري قوي مي‌توان بيشتر آنها را از بين برد؛ اما همگي اين ميكروب‌ها بيماري‌زا نيستند؛ حتي گفته مي‌شود كه ممكن است برخي از اين موجودات زنده، بتوانند فايده‌هايي هم براي انسان داشته باشند و برای نمونه از بروز برخي بيماري‌ها جلوگيري كنند. به هر حال شناسايي اين ميكروب‌ها، قدم نخست بوده است و قطعا مطالعات بيشتري براي فهميدن نقش اصلي آنها در بدن انسان لازم است؛ چنان‌كه مطالعات، تاييدكننده اين موضوع است كه همه باكتري‌ها لزوما بيماري‌زا نيستند.
برای نمونه، از ديرباز مي‌دانستيم كه ساخت برخي ويتامين‌ها در روده بزرگ، توسط برخي از گونه های باكتري‌ها صورت مي‌گيرد. مطالعات اخير هم نشان‌دهنده فايده و نقش مهم بسياري از باكتري‌ها، معروف به پروبيوتيك‌ها در دستگاه گوارش انسان است. اين مطالعات نشان داده‌اند كه مصرف پروبيوتيك‌ها، با تنظيم كاركرد دستگاه گوارش، مي‌توانند از بروز سرطان در آن جلوگيري كنند. اين فايده‌ها آن قدر جدي است كه حتي محصولاتي كه عمدا تعدادي از اين باكتري‌هاي سودمند به آنها زیاد شده، تهيه و به بازار عرضه شده است.
