كمردرد، گردن‌درد، پشت‌درد، كوفتگي اعضاي بدن، سردرد و خيلي از سردردهاي ديگري كه ممكن است روزانه دچارش شويد، زنگ خطري است تا به شما بفهماند، «آرتروز» آماده حمله به شماست. بيماري‌اي كه بيشتر گريبان كارمندان و جماعت پشت ميزنشين يا اگر بخواهيم دقيق‌تر بگوييم «افراد بي‌تحرك و ثابت‌نشين» را مي‌گيرد.
دكتر رضا شهريار كامراني، کارشناس ارتوپد و فوق‌تخصص جراحي دست و عضو هيات علمي دانشگاه تهران در گفتگو با جام‌جم، آرتروز را ناشي از افزايش سن مفصل مي‌داند كه مي‌تواند باعث كم شدن ضخامت غضروف مفصلي، تخريب غضروف، به وجود آمدن كيست در زير سطح مفصلي و به وجود آمدن استخوان زیاد در لبه‌هاي سطح مفصلي شود.
به گفته اين فوق‌تخصص همان طور كه چروك شدن پوست و سفيد شدن موي سر از نشانه ها پيري است، هر مفصلي نيز به هنگام پيري دچار اين عوارض مي‌شود ولي آنچه در اين حين مهم است، عدم تطبيق سن حقيقي مفصل با سن واقعي‌اش است برای نمونه فردي 40 ساله، مفصل فرد 60 ساله‌اي را داشته باشد. وي درد مفصل، محدوديت حركتي و تغييرشكل مفصل را از نشانه ها مشخص آرتروز ذكر كرده و اظهار مي‌كند: در آرتروز گردن شاهد تغييرات تخريبي در سطح مفصلي مهره‌هاي ستون فقرات گردني هستيم و آنچه مهم است، مجاورت مهره‌هاي گردني با دو عنصر نخاع و ريشه‌هاي عصبي است كه از نخاع خارج شده و به اندام فوقاني منتقل مي‌شود.
دكتر كامراني مي‌افزايد: در آرتروز گردن، انتشار درد تا قسمت‌هاي بالاي شانه، وسط پشت بدن، كمر، بالاي كمر و قسمت پس‌سري كشيده مي‌شود ولي اگر آرتروز باعث فشار به روي ريشه‌هاي عصبي شود، مي‌تواند ايجاد دردهاي انتشاري در مسير عصب حتي تا نوك انگشتان كند و در صورت فشار به نخاع مي‌تواند ايجاد نشانه ها ديگري همچون ضعف عضلات، عدم توانايي در حركت ظريف انگشتان كند.
اين عضو هيات علمي دانشگاه ضربه‌ها (شكستگي‌ها)، بيماري‌هاي التهابي مفاصل و عفونت‌هاي مفصلي را از عاملان زمينه‌اي آرتروز ذكر كرده و در ادامه مي‌گويد: اگر شخص دچار عوامل زمينه‌اي آرتروز نشود، در سنين كم، انتظار بروز آرتروز نمي‌رود بلكه با افزايش سن است كه شانس ابتلا به اين بيماري نيز بالا مي‌رود.
گفتني است آرتروز عارضه‌اي با روند طبيعي است و درمان آن نيز بايد به صورت فيزيولوژيك (طبيعي) باشد و با تقويت عضلات اطراف ستون گردني، مي‌توان از اين عارضه جلوگيري كرد.
با ورزش و تقويت عضلات اطراف ستون فقرات مي‌توان جلوي حركات نابه‌جاي ستون مفصلي را گرفت و تا حدي مانع از درد شد.
دكتر كامراني با اشاره به اين مطلب، کسانی را كه ورزش‌هاي سنگين و حرفه‌اي انجام مي‌دهند را به دليل استفاده بيش از حد از مفاصل‌شان، مستعد آرتروز مي‌داند.
به گفته وي ورزشكاران حرفه‌اي و آماتور به دليل سنگيني و غيرحرفه‌اي بودن حركات‌شان، مستعد اين عارضه هستند.
عوارض بدخيم
دكتر كامراني مي‌افزايد: اگر فشار روي نخاع صورت گيرد و شخص دير به پزشك مراجعه كند، عواقب غيرقابل برگشتي همچون فلج اندام تحتاني، فلج مثانه و عدم توانايي در دفع ادرار و دستگاه گوارش رخ مي‌دهد به گفته وي هميشه دردهاي «پس سري»، ناشي از آرتروز نيست و گاهي از اسپاسم است كه حتي در سنين پايين نيز ديده مي‌شود.
درمان بيماري
ورزش، فيزيوتراپي و استفاده از گردن بند طبي از مراحل درمان اين بيماري است كه اگر بيماري با اين روش‌ها كنترل نشد، در مراحل پيشرفته احتياج به عمل جراحي است و پزشك کارشناس با خشك كردن مفاصل، دردي را كه ناشي از حركت دو سطح ناهموار آرتروز به وجود مي‌آيد را متوقف مي‌كند. اين فوق‌تخصص با بيان اين مطلب يادآور مي‌شود: در عمل جراحي، مهم‌ترين كاركرد «مفصل»، كه «حركت» آن است، گرفته مي‌شود و همين محدوديت باعث افزايش حركت در مفاصل ديگر شده كه ممكن است شروعي براي پيشرفت آرتروز در مفاصل مجاورش شود.
دكتر كامراني رژيم غذايي دارای سبزي‌ها و ميوه‌هاي تازه را در جلوگيري از آرتروز بسيار موثر دانسته و مي‌گويد: سيگار عامل مهمي در بروز آرتروزهاي ستون فقرات است.
چند راهكار
وي در پايان «ورزش» كردن را براي مفاصل، سودمند خوانده و مي‌گويد: بهتر است كارمندان مستعد اين بيماري براي جلوگيري از بروز بيماري، گهگاه نسبت به تغيير جهت دادن محل صفحه كليد، مانيتور و تغيير سطح صندلي خود اقدام كنند و هنگام استراحت خود، از بالش‌هايي استفاده كنند كه روي آن راحت‌اند، چرا كه قانون خاصي در خصوص بالش زير سر به هنگام خواب وجود ندارد و تجربه مي‌تواند در اين خصوص به افراد كمك كند.
