اخیرا در شهر دزفول بهدلیل رعایت نکردن زنجیره سرد بهداشتی، یک محموله ۱۰ تنی مرغ حاوی میکروب سالمونلا تحت نظارت مسئولان بهداشتی این شهر معدوم شده است.
انتشار این خبر و احتمال بروز مشکلاتی مشابه آن در برخی دیگر از مناطق، ضرورت آشنایی با بیماری سالمونلا و نحوه پیشگیری از آن را ضروری میسازد. میکروب سالمونلا از خطرناکترین بیماریهای مشترک دامی میان انسان و حیوان است. بیماری سالمونلا عموما از طریق مرغ و تخممرغ به انسان منتقل میشود.
سالمونلا از طریق مصرف مرغ نشسته و مرغ آلوده به این میکروب وارد بدن میشود. این میکروب از طریق آب و غذای آلوده وارد دستگاه گوارش مرغ و همچنین انسان میشود و به سطح سلولهای اپیتلیوم مخاط روده متصل میشود و سپس به سلولها وارد شده و به تکثیر خود ادامه میدهد. یکی از بیماریها که از طریق سالمونلا ایجاد میشود، تب تیفویید یا همان حصبه است که بیشتر از طریق آب و غذای آلوده سرایت میکند.
سالمونلا همچنین در انسان باعث تورم معده و روده، اسهال خونی، استفراغ، سردرد، بیحالی و درنهایت زمینگیری میشود. امکان وجود میکروب سالمونلا نیز در تخممرغ وجود دارد.
عفونت با باکتری سالمونلا پس از خوردن غذاهایی نظیر گوشت، مرغ، شیر تازه یا تخممرغ خام یا آشامیدن آب آلوده به باکتری ایجاد میشود. باکتری سالمونلا در شرایط انجماد مواد غذایی نیز زنده میماند ولی پختن کامل، آن را از بین میبرد. همهگیریهای عفونت سالمونلا معمولاً هنگامی اتفاق میافتد که افراد زیادی از یک غذای آلوده مشترک مثلاً طی سفرهای تفریحی، اجتماعات مردمی یا رستورانها استفاده میکنند.
این عفونت میتواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. پختن، ذخیره و نگه داشتن در یخچال در مورد گوشت، مرغ، تخممرغ و غیره باید بهطور مطلوبی انجام گیرد. پس از مراجعه فرد به پزشک متخصص امکان دارد وی جهت تشخیص بیماری آزمایشهای مدفوع و کشت خون را به بیمار تجویز کند. بستریشدن بیماران مبتلا به سالمونلا در بیمارستان بهندرت ضرورت مییابد. در مورد اکثر بیماران مراقبت در منزل با توصیههای لازم طبی کفایت میکند.
به افرادی که این بیماران را در منزل نگهداری میکنند توصیه میشود که درصورت امکان فرد بیمار از سایرین جدا نگه داشته شود. از یک بالشتک گرمکننده یا کیسه آب داغ برای کاهش دردهای شکمی وی استفاده شود. اگر اسهال شدید باشد ممکن است لازم باشد تا از یک توالت کنار بستر استفاده شود. برای موارد خفیف این بیماری معمولاً دارویی نیاز نیست. برای موارد شدید بیماری و بیماران دچار سایر اختلالات طبی، داروهای ضداسهال و آنتیبیوتیکها برای مقابله با عفونت و مایعات وریدی برای جبران کمآبی شدید ممکن است تجویز شود.
توصیه میشود تا برطرف شدن اسهال، از محلولهای اوآراس استفاده شود. پس از آن از یک رژیم غذایی سبک، و در عین حال پرانرژی و متعادل نیز پیروی شود. مصرف مکملهای ویتامینها و مواد معدنی پس از بیماری طولانیمدت ممکن است سودمند باشد. اما چه راههایی جهت پیشگیری از بروز بیماری سالمونلا در انسان وجود دارد؟
1- دوری کردن از حیوانات دارای عفونت احتمالی
2- استفاده کردن از شیر پاستوریزه و اجتناب از شیر فلهای و دوشیده شده در روستا
3- شستن دستها پیش از طبخ و پیش از مصرف غذا
4- جدا نگه داشتن فرد مبتلا به این عفونت در خانواده.
