تهران امروز نوشت؛ این روزها ظاهرا با به روز شدن غذاهایی با فرهنگ غربی در ایران و رشد قارچ گونه فست‌فودی‌ها به نظر می‌رسد سبک تغذیه سالم و اسلامی فراموش شده است.
الگوی زندگی و تغذیه در ایران دچار تغییر شده است. کیفیت غذا هر روز پایین‌تر می‌آید و با وجود سیری شکمی، سیری سلولی در افراد حاصل نمی‌شود. تغییر الگوی مصرف غذایی در دهه‌های اخیر باعث شده تنقلات کم ارزش جایگزین غذاهای سالم و مغذی شود. روند رو به افزایش زندگی شهری، تبلیغات گسترده و ناآگاهی والدین باعث شده که غذاهای چاق‌کننده به دلیل نمک یا شکر، قند، چربی و کلسترولی که دارد در خانواده‌ها جا بیفتد و پس از مصرف بیش از حد این غذاهای چاق‌کننده گرایش به مصرف زیادتر آنها در افراد به وجود می‌آید.
این روزها ظاهرا با به روز شدن غذاهای ناسالم در ایران و رشد قارچ گونه فست‌فودی‌ها به نظر می‌رسد سبک تغذیه سالم فراموش شده است.
برنامه غذایی سالم ایران
بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی وزارت بهداشت، میزان ابتلا به بیماری کبد چرب در ایران افزایش یافته است که دلیل اصلی آن افزایش شیوع چاقی، افزایش و کاهش ناگهانی وزن و رژیم غذایی نامناسب و پرکالری است.
بر اساس آمار رسمی وزارت بهداشت از هر 10 ایرانی، 3 نفر به کبد چرب مبتلا هستند و این آمار، زنگ خطر‌ها را درباره شیوع گسترده این بیماری در جامعه به صدا درآورده است، زیرا گرچه ممکن است این بیماری در ابتدا عوارضی در بدن ایجاد نکند، اما اگر تحت درمان مناسب قرار نگیرد، می‌تواند به التهاب و نارسایی جدی کبد منجر شود.
نگرانی‌ها درباره سبک تغذیه ایرانی‌ها آنجا بالا رفته است که اعلام شد برخی غذاها و نوشیدنی‌های سالم به دلیل تورم و گرانی از سبد خانواده‌ها حذف شده است. به عنوان مثال در شرایط عادی میانگین مصرف شیر در ایران، یک چهارم میانگین مصرف شیر در کشورهای پیشرفته بود و آنطور که رئیس انجمن صنایع لبنی اعلام کرد بعد از گرانی‌های اخیر فرآورده‌های لبنی میزان مصرف انواع لبنیات در کشور 25درصد کاهش یافته است. به همین دلیل هر روز آمار جدیدی از بیماری‌های مرتبط با کاهش مصرف لبنیات بخصوص شیر اعلام می‌شود. آمارها می‌گویند حدود80 درصد بانوان ایرانی از سن 35 سالگی، دچار پوکی استخوان می‌شوند و بسیاری از زنان ایران دچار فقر کلسیم و آهن هستند.
تغییر سبک تغذیه ایرانیان
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید 60 درصد از مرگ‌ومیرها در ایران به دلیل چاقی و عوارض آن است.دکتر شیرین حسنی رنجبر، معاون پژوهشی پژوهشگاه غدد و متابولیسم وضعیت چاقی و اضافه وزن را در ایران نامناسب و رو به افزایش عنوان کرده و می‌گوید: چاقی و اضافه وزن در زنان و مردان ایرانی بین 40 تا 50 درصد است.
مهم‌ترین عارضه چاقی افزایش مرگ‌ومیر و کاهش امید به زندگی است، چنان که با افزایش چاقی در جوامع مختلف از جمله ایران عوارض قلبی و عروقی، دیابت، عروق مضر و سرطان‌ها نیز بیشتر می‌شود. همچنین میزان چاقی در کودکان ایرانی نیز هر روز بیشتر می‌شود.
چاقی مشکلات جدی مانند قلبی عروقی، کیسه صفرا، استرس زیاد، انواع سرطان‌ها، فشار خون بالا و... را برای افراد چاق به وجود خواهد آورد. در برخی موارد هم افراد چاق در روابط اجتماعی به مشکلات زیادی برمی خورند. این وضعیت پس از چندی باعث روی آوردن افراد چاق به رژیم درمانی، داروهای ضدچاقی، جراحی‌هایی چون لیپوساکشن، لیپولیز، کوچک کردن معده، بالن گذاشتن در معده و... می‌شود که هیچ کدام درمان قطعی را به افراد چاق هدیه نمی‌دهد و پس از چندی آنها را دچار مشکل هم خواهد کرد.
چاقی در سنین مختلف
نکته عجیب اما مهم در پژوهش‌های علمی حکایت از این دارد که اضافه وزن در زنان بیشتر از مردان به چشم می‌خورد. ضمن اینکه چاقی در استان‌های کشور به‌طور یکسان پراکنده نیست. مثلا در استان‌هایی مانند سیستان‌وبلوچستان مردم به دلیل تغذیه بومی و سالم‌تر کمتر چاق شده‌اند و در تهران بیشترین درصد چاقی به چشم می‌خورد. همچنین موضوعی که در این بین باید به آن توجه کرد چاقی کودکان است. امروزه کودکان به آنچه اراده می‌کنند می‌رسند و خانواده‌ها بدون آن که به سالم بودن چیزی واقف باشند آن را در اختیار کودکان خود قرار می‌دهند. همچنین خیلی از والدینی که هر دو شاغل هستند برای سرکوب اعتراض کودک خود، با روی آوردن به غذاهای غیرسنتی آنها را خوشحال می‌کنند. عرضه فست‌فود در مدارس تبدیل به بزرگ‌ترین چالش تغذیه دانش‌آموزان کشور شده که نیازمند مدیریت قوی است.
دوران دبستان یکی از مهم‌ترین دوره‌های رشد و تکامل فرد است که رفتارهای تغذیه‌ای تحت‌تاثیر دوستان و معلمان قرار می‌گیرد. بر این اساس دانش‌آموزان با مشاهده استفاده دوستان خود از موادغذایی مضر با ناآگاهی، به استفاده از این مواد گرایش پیدا می‌کنند که این امر موجب بروز بیماری‌های مختلفی در سنین پایین و حتی بزرگسالی می‌شود.هم‌اکنون 7 درصد کودکان ما چاق هستند و تا 2015 نیز به 16 درصد افزایش می‌یابد. با برنامه‌ریزی‌های اصولی می‌توان چاقی را کاهش داده و به سلامت جامعه کمک کرد. در حال حاضر، چاقی و اضافه وزن در بین مردان ایرانی 42/8 درصد و در بین زنان 57 درصد است که پیش‌بینی می‌شود تا سال 2015 در مردان به 54 و در زنان به 74درصد افزایش یابد.
چاقی دومین عامل مرگ ایرانیان
چاقی بعد از دخانیات دومین علت مرگ ایرانیان به حساب می‌آید. عوامل متعددی در بروز چاقی در جامعه تاثیر دارد و عوارض ناشی از این بیماری فشار زیادی به هزینه‌های بهداشت و درمان کشور وارد می‌کند و این امر خود به عنوان زنگ هشدار برای مسئولان و سیاست‌گذاران است. در همه جای دنیا مسئله مبارزه با چاقی وجود دارد و هیچ روشی اعم از روش دارویی، فیزیکی و جراحی صد درصد موفق شناسایی نشده است. همچنین فست‌فودها علاوه بر تاثیر منفی بر مغز کودکان، حاوی مقدار زیادی مواد افزودنی و شیمیایی هستند که باعث افزایش چربی‌های مضر در بدن شده و منجر به بروز چاقی می‌شوند. این در حالی است که افرادی که بالای 100 سال عمر کرده و سلامت هستند، یکی از دلایل مهم تندرستی و طول عمر خود را تغذیه سالم و خوب می‌دانند خبری که این روزها شاید ایرانی‌ها بیشتر علاقه‌مند به خواندن آن باشند.
