حتماً درباره ماه‌گرفتگي شنيده‌ايد. ولي آيا مي دانيد ممكن است بسياري از لكه‌هاي صورت به ويژه در كودكان، به علت ناهنجاري‌هاي عروقي مانند سرخرگ(شريان)، سياهرگ(وريد) و مويرگ باشد؟
در اين باره آقاي دكتر محمد علي نيلفروش‌زاده، کارشناس پوست و مو توضيح مي دهند:
تعريف خال عروقي چيست؟
آيا خال عروقي، گونه های و اقسام ديگري هم دارد؟
ممكن است درباره همانژيوم نوزادي و اينكه آيا كشنده است يا نه، توضيح دهيد؟
چرا بعضي از نوزادان با اين مشكل مواجه مي شوند؟
آيا بروز همانژيوم نوزادي به نژاد يا جنس هم بستگي دارد؟
منظورتان از قسمت داخلي بدن چيست؟
چه درما‌ن‌هايي براي همانژيوم نوزادي داريد؟
امكان سرطاني شدن خال عروقي هست؟
همانژيوما ( hemangioma ) يا تومورهاي عروقي كه مردم آنها را به نام خال عروقي مي شناسند، در واقع تومورهاي خوش‌خيم عروق هستند كه در اثر تكثير سلول‌هاي لايه دروني رگ‌ها به وجود مي آيند و بیشتر به دو شكل هستند: يا مادرزادي‌اند و با عنوان همانژيوم نوزادي بررسي مي شوند و يا به صورت اكتسابي هستند و در بزرگسالان ديده مي شوند. به هر حال رگ‌هايي كه درگير اين مشكل مي شوند، دگرگون است.
ما چند نوع رگ داريم. عروق ها، سياهرگي و سرخرگي و لنفي هستند. ولي آنچه شايع است و در ضايعات عروقي از آن ياد مي شود، همانژيوم است و گرنه ضايعات مادرزادي ديگري در نوزادان داريم كه شامل خال شرابي، ناهنجاري‌هاي وريدي و لنفانژيوما هستند و بیشتر در سر و گردن به وجود مي آيند و بخشي از يك نشانگان مادرزادي هستند.
در اثر تكثير نخستین سلول‌هاي لايه دروني عروق اين تومورهاي خوش‌خيم حاصل مي شوند كه در 10 تا 12 درصد كودكان تا سن يك سالگي رخ مي دهد و تنها يك سوم همانژيوما در موقع تولد هست ولي براي آسودگي خيال مادران بايد بگويم بيشتر همانژيوم‌ها خوش‌خيم هستند و سبب مرگ و مير نمي شوند.
گاهي اوقات برخي از اشكال آن موجب اختلال در سيستم حياتي مانند تنفس، بينايي، شنوايي و يا گوارش مي شود. به طور كلي علت خال‌هاي عروقي فاكتور شناخته‌شده‌اي نيست، اما شواهدي هست كه نقش ضعيف ژنتيك يا ارث را در آن مطرح مي كند و بيشتر موارد اتفاقي رخ مي دهد. در نژاد سفيد بسيار شايع‌تر است و 10 تا 20 برابر آسيايي‌ها و نژاد سياه، ديده مي شود. خانم‌ها بیشتر سه برابر آقايان درگير خال عروقي (همانژيوم) مي شوند. 30 درصد موارد ديگر از همان زمان تولد است و 70 درصد در طي نخستين هفته‌هاي تولد ديده مي شود.
در مواردي اين تومورهاي عروقي تك ضايعه‌اي هستند، اما گاهي به شكل وسيع در قسمت جلدي يا داخلي ديده مي شوند. گاهي مواقع اين تومورها در عروق اندام‌هاي داخلي مانند كبد به وجود مي آيند و اين سبب افزايش گردش خون عروقي و نارسايي قلب مي شود و موجب ناهنجاري‌هاي دايمي در نوزاد مي شود. اگر هم گرفتاري روي صورت باشد، در صورتي كه پره‌هاي بيني، لب‌ها و گوش‌ها را درگير كند، ريسك بالاتري دارد و در صورتي كه بخش بزرگي از پوست را گرفتار سازد، امكان وقوع ناهنجاري‌هاي سيستم قلب و عروق و يا اعصاب پديد مي آيد. بنابراين به خصوص براي همانژيوم‌هاي بزرگ، بررسي‌هاي دقيق لازم است تا در صورت نشانگان خاص اقدامات درماني سريع صورت بگيرد.
بسيار متعددند، از جمله ليزرتراپي، برداشتن توده‌ها به وسيله جراحي، كورتيكواستروئيد خوراكي اينترفرون و كرايو، كه ليزر در درمان همانژيوم كودك سودمند است و براي ضايعات در كودكي گزینش نخست است، البته باز هم بسته به مورد بيماري و علايم همراه روش درماني كه گزینش مي شود، دگرگون است. رنگ خال‌ها بیشتر آلبالويي و درخشان است و به ندرت قهوه‌اي تيره تا تقريباً مشكي هستند و اين مورد وقتي اتفاق مي افتد كه يك پلاك دهانه رگ را ببندد. براي جداسازي و افتراق اين خال يا تومور بدخيم ملانوما بايد در صورت دیده چنين تغيير رنگي بررسي شود.
